Op vrijdag 21 september a.s. gaat in De Zonneboom in Leiden de
Werkplaats voor de Toekomst – Samen bouwen aan een eerlijke en vrije samenleving
Een scholingscursus sociale driegeleding met John Hogervorst en gastdocenten van start.

In 17 bijeenkomsten (met een frequentie van eens in de twee weken, laatste bijeenkomst 17 mei 2019) wordt de sociale driegeleding onderzocht, besproken, verteerd en gepresenteerd. De bijeenkomsten bestaan uit gezamenlijke studie, behandeling van actuele thema’s, verwerking en toepassing in vraagstukken en thema’s van de deelnemers.

Werkplaats Sociale Driegeleding SEP 18lowres

Nadere informatie in het pdf-bestand, via De Zonneboom of mail naar john@zonneboom.nl voor een belafspraak om al je vragen te stellen.

Zo’n tien maal per jaar verspreiden wij de Driegonaal Nieuwsbrief. Vandaag is er weer een verzonden. De Nieuwsbrief bevat meestal een of twee artikelen, een agenda met driegeledingsactiviteiten en soms korte nieuwsberichten.

U ontvangt de Nieuwsbrief wanneer u zich inschrijft, zie de kolom hier rechts.

Twee fragmenten uit de Nieuwsbrief van vandaag:

Meld misdaad anoniem (Drs Teentjes)

Jaja, waarin een klein land groot kan zijn!
Nederland is al jarenlang een landbouwkundig mirakel omdat de intensieve landbouw die wij hier tot in het uiterste weten te bedrijven tot onevenredige hoge opbrengsten (aan zuivel, vlees en wat al niet meer) leidt… Ook en met dezelfde praktijk laten wij de wereld al jarenlang zien dat het globale geloof in ‘de vrije markt’ op driemaal niets is gebaseerd.

Minister Carola Schouten maakte dit op 19 juni jl nog eens goed duidelijk. Toen kondigde zij namelijk een meldpunt aan waar boeren anoniem kunnen melden dat zij worden afgeknepen door supermarkten en andere overmachtige afnemers van de landbouwproductie.

“De boeren staan onderaan de keten en zijn het kwetsbaarst voor de partijen die hen afknijpen”, aldus de minister op NPO Radio 1. De minister is er ook van op de hoogte dat de boeren dat probleem zelf niet kunnen aanpakken, want “als ze dat wel doen, is de afnemer snel klaar met je.”
….

Producent en consument (Dieter Brüll)

Vandaag staat tegenover de geconcentreerde producent niet alleen de individuele, doch bovenal de geprogrammeerde consument. Wat in het belang van de productie is, wordt hem aangepraat door open of verborgen verleiders via de beheersing van de media, via beheersing van de handel, via lobby’s bij de overheid. – Een economisch leven in dienst van de medemens, in dienst van de behoefte zou er structureel voor moeten zorgen, dat slechts geproduceerd kan worden als de vraag autonoom is aangetoond. Het economische leven behoort niet als een pomp goederen naar en in de consumenten te pompen, doch de productie zou vanuit de zuigkracht van de consumptieve behoefte geregeld moeten worden.

….

15 tot en met 21 juli

Waar anders dan in Lothlorien kunnen we ons een zomerse week lang verdiepen in de idealen van de Franse Revolutie?

Vraag je je wel eens af waarom het onderwijs is zoals het is: voor veel kinderen een keurslijf dat niet past? Ken je de neiging om je af te sluiten voor wat er in de politiek gebeurt? Hou je je hart vast bij de gedachte aan de krachten in de economie die alleen maar naar meer winst streven?

Vrijheid, gelijkheid en broederschap zijn geen historische relikwieën maar leven in ieder mens:
– als het verlangen om je in vrijheid te ontwikkelen
– als het verlangen om in gelijkheid mee te oordelen en besluiten als het om wetten, regels, rechten en plichten gaat
– als het verlangen naar een economie die welvaart schept én eerlijk verdeelt.

Rudolf Steiner, de grondlegger van de antroposofie, beschreef hoe vrijheid, gelijkheid en broederschap in de samenleving elk hun eigen plek en werkingsgebied zouden moeten hebben. Dit beeld van de samenleving, de sociale driegeleding, is uiterst actueel en wijst een richting waarin het antwoord op de grote en dringende maatschappelijke vraagstukken gevonden kan worden.

In deze zomerweek gaan we dit beeld op een veelzijdige manier onderzoeken, zodat het innerlijk in ons tot leven komt. Wanneer dat lukt, ga je merken dat dit beeld houvast en richting kan bieden in de chaotische gebeurtenissen van onze tijd.

Centre Lothlorien in een plezierig, kleinschalig cursus- en activiteitencentrum in Noord-Oost Frankrijk (ca 600 km van Utrecht). Je kunt er kamperen, een huisje huren, een kamer in de villa betrekken.

Nadere informatie + aanmelden: www.centrelothlorien.com

De voorbereidingen aan het verschijnen van het eerste deel van een driedelige verzameling met teksten van Dieter Brüll zijn in volle gang. Hopelijk verschijnt het eerste deel in september a.s. (bij uitgeverij Nearchus). Voor de goede lezer is er veel inzicht te winnen uit de scherpe formuleringen die Dieter graag bezigde. Bijvoorbeeld:

“Want sociale driegeleding is geen pudding, waaruit men de krenten kan pikken. Sociale driegeleding staat als totale conceptie tegenover de totalitaire conceptie, die om ons heen werkelijkheid is geworden, en die velen alleen daarom niet herkennen omdat zij haar verbonden achten aan het gewaad, waarin zij in Hitlers en Stalins tijden verscheen.”

Peter Schilinski (1916-1992) zette zich vanaf 1945 tot aan zijn overlijden in voor de sociale driegeleding. Dat deed hij tientallen jaren in ‘Modell Wasserburg’ aan de Bodensee in Zuid-Duitsland, een plek waar gespreksavonden, cursussen en andere bijeenkomsten werden georganiseerd en waar hij ook het tijdschrift Jedermann (later omgedoopt in Jedermensch) uitgaf, waarin hij honderden artikelen schreef die vaak opvielen door hun toegankelijke helderheid.
In 1972 was hij, op reis door Nederland, in gesprek met Dieter Brüll, waarvan een neerslag werd gepubliceerd in het toenmalige tijdschrift Jonas (jrg.2, nr.17).
Hier een klein fragment uit dat gesprek, waarin Schilinski vertelt hoe hij de sociale driegeleding tegenkwam:

“lk ben altijd bewogen geweest door de vraag: hoe kan men álle mensen helpen? Ik was onbevredigd als slechts enkelen werden ondersteund, bijvoorbeeld als één mens de studie van drie studenten financierde, of een kleine groep een andere grotere groep probeerde te ondersteunen. De vraag: hoe kan men álle mensen helpen, leidde me aanvankelijk naar het marxisme. Dat is al lang geleden, meer dan dertig jaar en ik heb toen door het marxisme leren inzien dat het zo niet gaat. Want de partijleiding kan niet weten wie er hulp nodig heeft. De partijleiding moet, op grond van haar officiële principes, de ‘goeden’ begunstigen en de activiteiten van de ‘slechten’ verhinderen.

Steeds opnieuw heb ik met de vraag geworsteld: hoe kan het recht en de vrijheid van iedere mens worden verwerkelijkt? Toen heb ik aan het einde van de Tweede Wereldoorlog op een eigenaardige manier het boek van Rudolf Steiner De kernpunten van het sociale vraagstuk in handen gekregen.
Wij hadden een studiegroep voor Marxisme en we waren juist in een stadium gekomen dat wij tot de conclusie kwamen: zo gaat het niet. Ik was zeer gedeprimeerd. Toen kwam iemand met een rijdend bibliotheekje langs. In die tijd waren er bij ons bijna geen boeken te krijgen en er was een al helemaal aan flarden gelezen boekje bij, dat ik vanwege de titel kocht. Daar stond namelijk op de omslag De kernpunten van het sociale vraagstuk.
Wij hadden net enkele duizenden bladzijden van Marx Das Kapital doorgewerkt en we vonden het om zo te zeggen bespottelijk dat iemand op 110 bladzijden de kernproblemen van het sociale vraagstuk zou kunnen behandelen. We vonden het ook ongelooflijk aanmatigend, maar ik zei tegen de anderen: “Als wij zoveel duizend bladzijden gelezen hebben, dan kunnen die 110 bladzijden er ook nog wel bij…”
Op die manier ontstond de eerste marxistische studiegroep voor de kernpunten van het sociale vraagstuk.
De studiegroep viel hierdoor uit elkaar. Enkelen vonden: ‘Dat is complete nonsens, laat die man maar in zijn eentje verder studeren hij weet kennelijk niet wat hij wil’. Maar ik had indertijd het gevoel: er zit geweldig veel in, alleen weet ik niet wat; je moet je er diepgaand mee bezighouden. Ik heb toen ongeveer twee jaar lang praktisch niets anders gedaan dan dit boekje en de geschriften van Steiner op maatschappelijk gebied bestuderen.”

In het Nederlands verscheen een kleine verzameling artikelen van Peter Schilinski; samen vormen ze een mooie toegang tot de sociale driegeleding.
KLIK HIER voor nadere informatie

Een bericht in NRC (27 maart 2018): Uber houdt het voor gezien in Zuidoost-Azië en doet zijn activiteiten in die regio over aan concurrent Grab. In ruil ontvangt Uber 27,5 procent van de aandelen van Grab. Een gevaar voor Uber, mailde het opperhoofd aan zijn personeel, is dat ze ‘te veel gevechten aangaan op te veel fronten met te veel concurrenten”. Dit ‘gevecht’ betekende onder meer dat in de strijd om marktaandeel diensten onder de kostprijs worden aangeboden: de bedrijven leggen er geld op toe.
Op de achtergrond speelde een bank een rol, Softbank. Wat wilde het geval: Softbank investeerde in zowel Uber als in Grab en “Als die diensten elkaar in rap tempo kapot concurreren, kost dat Softbank alleen maar geld.”

Wat leert ons deze blik achter de schermen van ‘de vrije markt’?
Markten worden veroverd door diensten (of producten) onder de kostprijs aan te bieden.
Concurrentie leidt hier tot kapitaalsvernietiging.
Een partij die de gang van zaken in een groter perspectief bekijkt (hier: Softbank) is in de positie de inefficiëntie, het on-economische van een dergelijke praktijk te zien.

Tegelijk wordt aan dit voorbeeld verduidelijkt hoezeer een associatieve economie actueel en verstandig is:
– in een associatief verband zou het ondenkbaar zijn dat producten of diensten onder de kostprijs worden aangeboden (daar heeft namelijk niemand, ook de consument niet, belang bij)
– in een associatief verband zou direct duidelijk zijn dat het niet economisch is op een en dezelfde markt twee elkaar beconcurrerende partijen op elkaar los te laten.

Gezond verstand en een heldere blik op de economie zouden het moderne ‘über-kapitalisme’ zodanig omvormen dat ondernemerschap wordt ingebed in een samenwerking van alle betrokkenen en ten dienste wordt gesteld van de behoefte zoals die bij de consument leeft.