Het gesprek over het onderwijs naar aanleiding van de ‘Amarantis-affaire’ is nog niet voorbij.
Gisteren beschreef Jan Folkert Deinum in De Volkskrant de praktijk van bijna een eeuw onderwijs waarbij scholen “in het hart van de samenleving” stonden. Het was de tijd waarin schoolbesturen werden bevolkt door betrokken ouders die over de tijd en de bekwaamheid beschikten om hun bijdrage te leveren aan hun lokale onderwijs.
Aan deze praktijk kwam een einde door druk van de overheid. Die leidde tot scholengemeenschappen en megascholen in het middelbaar onderwijs en tot fuserende basisscholen. De vrijwillige bestuurders verdwenen en maakten plaats voor de ‘professionals’. Maar professionals kosten geld en dat leidde weer tot verdere schaalvergroting – en zo voort… “Maak kleinschaligheid mogelijk, geef het onderwijs terug aan de samenleving en laat idealisme en betrokkenheid weer spreken”, zo besluit Deinum zijn betoog.
Gevreesd moet worden dat er nog wel wat water door de Rijn zal stromen voordat we zo ver zijn. Neem nou De Volkskrant van vandaag waar bericht wordt dat VVD en PvdA het vak wetenschap en techniek een vaste plaats in het basisonderwijs willen geven. Gewoon opnemen in de CITO-toets, zegt VVD-kamerlid Lucas, “dan gaat het vanzelf een belangrijkere plek innemen in het basisonderwijs”. Kamerlid Jadnanansing loopt er ook warm voor: “Ze ziet het voor zich: kinderen een zonnestelsel laten maken, leren waarom het boven in de klas warmer is dan op de grond, of een vulkaan laten uitbarsten met azijn en soda. Niet lezen, maar doen.”
U ziet het, beste lezer, Lucas werkt met de stok, Jadnanansing met de wortel om het onderwijs hun kunstje te laten doen.
Schrijver dezes wil geen azijnpisser zijn, maar hoe lang laten degenen die bij het onderwijs betrokken zijn – leerlingen, ouders en leerkrachten – zich nog ringeloren door lieden die mijlenver van de praktijk van het onderwijs staan?
We gaan het hier maar niet hebben over specifieke situaties binnen het vrijeschoolonderwijs want terwijl alom doorgedrongen is dat al het gefuseer weliswaar tot de intrede van de professional maar niet zozeer tot verbetering van het onderwijs leidt, is men dáár nog bezig de laatste onwillige scholen tot fusie te bewegen. Met wortel en stok zullen ook de laatste zelfstandige vrije scholen eraan geloven. Ruim baan voor ‘onderwijs met hoofd, hart en handen’ – maar niet meer in het hart van de samenleving.
(Het plaatje bij dit stukje? Dat is een tandenloze leeuw. Blaft niet, bijt niet.)